Moralność Buffy

MyLegMyLeg

Mam na myśli moralność Buffy (a nie moralność serialu "Buffy"), naszej ukochanej (chyba) Pogromczyni Smile

Na początku chciałbym zastrzec, że nie jest moją intencją kamienowanie Buffy za utrzymywanie pozamałżeńskich stosunków z Angelem, Rileyem, Spike'iem czy nawet Parkerem (z którym to związek został skonsumowany bardzo szybko Smile

Celem jest spojrzenie na sprawy z szerszej perspektywy Smile

Jeśłi chodzi o moralne postępowanie, jest moim zdaniem istotna różnica między Buffy z sezonów 1-5 oraz Buffy z sezonów 6-7 (zwłaszcza z 7).
W ciągu pierwszych pięciu sezonów Buffy w najwazniejszych sprawach postępuje szlachetnie i moralnie, doprowadza to nawet do skrajności. Jeśli znajduje się w sytuacji, gdzie trudno o dobry wybór, wybiera drogę związaną z poświęceniem siebie - tak postępuje w "The Gift", a także do pewnego stopnia w "Becoming" (gdzie zabija swoją wielką miłość dla dobra świata) oraz "Graduation Day" (gdy jest gotowa oddać życie za ukochanego, który właśnie odcinek wcześniej od niej odszedł).
Buffy poświęca się także w "Prophesy girl", gdy decyduje się przystąpić do walki w której ma przepowiedzianą śmierć zamiast uciec i zostawić ludzi/kolegów na pastwę wampirów.
Gdzie jest to doprowadzenie szalachetnego postępowania do skrajności? Oczywiście na przykład w "The Gift', gdy decyduje się nie zabijać Bena, co może przynieść fatalne konsekwencje w przyszłości, niemniej jednak obiektywnie Ben nie zasługuje na śmierć i jego zabicie nie byłoby czynem moralnym.
Oczywiście, Buffy miała także pewne grzeszki - zachowanie w "When she was bad", początkowa zazdrość o Faith, kłamstwa, ukrywanie powrotu Angela przez Giles'em oraz Scoobies, niemniej jednak biorąc pod uwagę to, jak traumatyczne jest jej życie, to ja osobiście nie mam problemów z wybaczeniem jej nawet znacznie gorszych uczynków (które właśnie mają miejsce w następnych sezonach).

Można oczywiście napisać, że Buffy w ciągu pierwszych pięciu sezonów ma szczęście, gdyż w zasadzie nie musi stanąć wobec beznadziejnej sytuacji, gdy ma tylko niemoralne wybory. Pierwszy raz coś takiego ma miejsce w "The Gift". Buffy znajduje się w sytuacji, gdy aby ocalić świat konieczne może się okazać zabicie Dawn. Dawn jest niewinna (nie popełniła żadnych złych uczynków w przeciwieństwie do Angela/Angelusa z 2 sezonu). w dodatku jest bliską krewną - młodszą siostrą Buffy, która znajduje się pod jej opieką i jest od niej całkowicie uzależniona. Można to intetpretować dalej - nie tylko Buffy pełni rolę matki Dawn, ale także do pewnego stopnia tą matką jest - mnisi przygotowali Dawn dla niej, a nie dla Joyce, stwierdzenie Doca, że Dawn ma bardzo silne geny rokujące dość pomyślnie podczas wskrzeszenia także pokazuje na bliskie związki właśnie z Buffy. Osobiście zastanawiałem się też nad podobieństwem między rozszczepioną przez demona Totha parą dwóch Xanderów (przebojowy/fajtłapa) oraz parą Buffy/Dawn (gdzie Dawn ma pewne cechy Buffy, ale jest pozbawiona mocy pogromczyni oraz wszelkich innych umiejętności i cech czyniących Buffy wyjątkową osobą, Dawn to taka całkowicie "normalna" wersja jak ten nieśmiały Xander). Tak więc konieczność zabicia Dawn byłaby dla Buffy tragedią a także katastrofą moralną. Szczęśliwie Buffy udało się tego uniknąc. Ja to rozumiem tak, że dzięki swej heroicznej walce Buffy uzyskała nagrodę: "Death is your gift", która umożliwiła jej wyjście z beznadziejnej sytuacji w jakiej była (brak dobrego wyboru). Poświęcenie własnego życia jest akcją czystą moralnie, szlachetną, no i przed czymś takim Buffy nie zawahała się wcześniej w "Prophesy girl", gdzie było to zapewne trudniejsze dla niej, oraz we wspomnianym "Graduation day", gdy było duże ryzyko, że pozwolenie Angelowi, by się napił jej krwi może doprowadzić do jej śmierci.
Jednocześnie, śmierć w "The Gift" umożliwia Buffy zakończenie życia jako heroiczna 100% bohaterka, bez wątpliwych moralnie działań, które miały miejsce z jej strony w sezonach późniejszych.

Niemniej jednak, dzięki niezawodnym Smile

przyjaciołom Buffy zmartwychwstała. Depresja 6 sezonu pcha ją do wielu wątpliwych działań. Jest to brak pielęgnacji związku z Dawn, bardzo wątpliwy moralnie związek ze Spike'iem (uzależnienie, wykorzystywanie go - szeroko przedstawiałem swój punkt widzenia w innym wątku Smile

Usprawiedliwieniem działań Buffy w VI sezonie jest to, że po pierwsze ugina się pod brzemieniem depresji, a po drugie krzywdzi głównie siebie (Spike nie czuje, że jest krzywdzony, zresztą w rezultacie odzyskuje duszę i może walczyć o odkupienie, czyli wyciąga z całej sprawy znaczne korzyści dla siebie).

Niestety jednak, akcje Buffy w sezonie 7 są znacznie trudniejsze do usprawiedliwienia. Wymieńmy tu:
1 ) bardzo szybka decyzja zabicia Anyi
2 ) brak właściwego zabezpieczenia otoczenia przed Spike'iem, gdy mógł się on znaleźć pod wpływem First Evil, Buffy doprowadza do usunięcia jego chipa oraz pozwala mu poruszać się swobodnie
3 ) złe traktowanie Potentials, znieważanie pamięci tej dziewczyny, która popełniła samobójstwo,
4 ) słowa do Wooda, że pozwoli Spike'owi go zabić, jeśli ten jeszcze raz spróbuje go zgładzić
5 ) zdezawuowanie przydatności Gilesa dla niej oraz zatrzaśnięcie mu drzwi przed nosem
6 ) stwierdzenie do Giles'a, że tylko Spike chroni jej pleców
7 ) brak okazania uczuć i troski Xanderowi, gdy ten stracił oko
8 ) czar zamieniający Potentials w Pogromczynie.
(zachowanie Buffy było takie pokręcone w sezonie 7, że pewnie jeszcze o czymś zapomniałem Smile

Powyższe akcje mają różny ciężar gatunkowy, najbardziej niebezpieczna i o wielkim negatywnym ciężarze moralnym wydaje mi się ostatnia z nich.

Popatrzmy teraz na nie kolejno:
1) Buffy mogła czuć potrzebę powstrzymania Anyi, ale nie musiała chyba jej do tego zabijać. Z Anyą łączyło ją wiele, wspólna walka w sezonie 5 oraz 6. Rady Anyi w "The Gift" miały istotny wpływ na zwycięstwo nad Glory. W sezonie 6 Anya także dzielnie wspierała Buffy przeciw Dark Willow. Gdy chodziło o Angela i Spike'a, w których przypadku wchodziły osobiste kwestie (miłość i bliskość/poczucie winy) Buffy nie była taka szybka z decyzją o ich eliminacji. Pamiętajmy, że Buffy miała do pomocy potężną czarownicę Willow, razem mogły przynajmniej podjąć próbę powstrzymania Anyi bez jej zabicia, Buffy powinna podjąć wysiłek przekonania Willow, by wspólnie przeprowadzić taką akcję.

2) Moim zdaniem Buffy postępowała bardzo egoistycznie w kwestii Spike'a. Uważam, że koniecznie chciała doprowadzić do istotnych akcji odkupiających Spike'a, żeby poradzić sobie z wyrzutami sumienia dotyczącymi własnego postępowania w 6 sezonie. Rozumiem to, niemniej jednak dla własnego dobrego samopoczucia narażała wiele niemal bezbronnych (jak Potentials) osób.

3) Obowiązki przywódczyni przerastają Buffy i rozumiem, że to trudna dla niej sytuacja. Mogła jednak wykazać więcej empatii względem nieszczęsnej samobójczyni, uważam zresztą, że gdyby tak zrobiła, to jej stosunki z Potentials byłyby znacznie lepsze niż były po tym, jak wyzwała nieżywą od głupich.

4) Szczerze pisząc wręcz nie wierzyłem własnym uszom jak usłyszałem co powiedziała do Wooda na końcu Smile

To było zaślepienie swoją koncepcją walki i kompletne zatracenie empatii, którą odznaczała się przecież we wczesnych sezonach. Jak się przypomni 2 sezon, gdy sama była pogrążona w cierpieniu po przejściu Angela na stronę zła, ale jednak pamiętała o Giles'ie i mimo własnej niechęci do Jenny i pretensji względem niej chciała, by wróciła ona do Giles'a, gdyż to uczyniłoby go szczęśliwszym... Niestety, w VII sezonie okazała kompletny brak zrozumienia wobec uczuć Wooda.

5) Konflikt z Giles'em... Cóż, mieli inne poglądy na sprawę, ale Giles moim zdaniem miał bardzo silne argumenty za koniecznością pozbycia się Spike'a. Zrobił to za jej plecami, ale podobnie postąpił, gdy udusił Bena oraz podobnie postąpił, gdy wysłał Faith w misji w "No future for you". Giles traktuje Buffy jak córkę, stara się ją chronić - z jednej strony przed niebezpieczeństwami (oczywiście na tyle, na ile może zwykły człowiek chronić pogromczynię, niemnie jednak próbuje to robić np. w "Prophesy girl") a z drugiej strony przed dokonywaniem moralnie wątpliwych akcji, których "prawdziwy bohater" nie powinien popełniać. Gilesowi zależało na Buffy i chciał zdjąć z niej ciężar takich właśnie akcji oraz związanych z nimi rozterek/wyrzutów sumienia. O tym, że Buffy jest właśnie tak pojmowaną "prawdziwą bohaterką" Giles powiedział Benowi, na chwilę przed jego zgładzeniem.
Mam szereg problemów z tą sceną w "Lies My Parents Told Me". Odnoszę wrażenie (być może częściowo mylne), że twórcy po solidnym nadszarpnięciu Buffy-feministycznego wzorca silnej kobiety w sezonie 6, w sezonie 7 starają się go panicznie odbudować, ale niezbyt im to wychodzi.
Zakładam, że odrzucenie Giles'a - dawnego mentora ma być dowodem na dojrzałość Buffy. Dla mnie jest to jednak mało przekonujące. Po pierwsze - nawet we wczesnych sezonach Buffy nie była w żaden sposób tłamszona przez Giles'a, traktował on ją z szacunkiem a Buffy często i tak robiła to, na co miała ochotę, a nie to, co nakazywał jej Giles. Po drugie - dojrzałość nie polega na odrzuceniu mentora czy odepchnięciu go, tylko na ułożeniu z nim nowych równoprawnych stosunków. A takie stosunki Buffy miała już od dawna, w znacznym stopniu od sezonu 4, w sezonie 5 było podobnie, choć więzi między nimi zostały ponownie wzmocnione.
Cóż, Buffy w sezonie 2 - "You can't leave me. I can't do this alone." ("Passion") - wydaje mi się pod wieloma względami dojrzalsza od Buffy
z sezonu 7 traktującej wszystkich z góry, która chce sama o wszystkim decydować. W dodatku te jej decyzje często są kiepskie...

6. To stwierdzenie, że tylko Spike chroni jej pleców było dla mnie wyraźnym dowodem, że z Buffy dzieje się coś niedobrego i że traci kontakt z rzeczywistoscią. W dodatku pamiętajmy, że to powiedziała wkrótce potem jak kilka Potentials zostało zabitych a Xander stracił oko w akcji, przeprowadzenie której sama zainspirowała.

7. Stosunek do Xandera po utracie oka. Niewątpliwie Buffy przeżywa to wydarzenie bardzo mocno, widać to w szkole, gdy jest bliska płaczu jak ogląda ich wspólne zdjęcie z dawnych lat. Dlaczego jednak nie okazała uczucia Xanderowi w takiej chwili? W końcu jest to jej przyjaciel od 7 lat, osoba której wielokrotnie zawdzięcza życie. Interpretuję to tak, że Buffy obawia się okazać słabości, gdy ma "armię" Potentials do dowodzenia. Niemniej jednak traktowanie Scoobies w sposób podobny jak zielonych Potentials było wielkim błędem. Myślę też, że Buffy była tak pochłonięta sobą i swoimi problemami, że na przejmowanie się innymi brakowało jej czasu. Cóż, taka samotność dość naturalnie wiedzie w stronę egoizmu.

8. Na koniec sprawa najgrubsza. Ten "Bloody brilliant" Smile

pomysł Buffy z zamianą wszystkich Potentials w Pogromczynie. Może była to jedyna szansa w walce z First Evil i smutna konieczność... Niemniej jednak cała akcja była wątpliwa moranie i byłem bardzo rozczarowany, że zajście czaru przedstawiono w tak cukierkowy sposób, jak te dziewczyny stają się silniejsze i rozwiązują swe problemy. Jak pisałem powyżej - mam wrażenie że jest to próba odbudowania feministycznego image serii, poważnie nadszarpniętego przez sezon 6. Niestety, w moim odczuciu przeprowadzono to bardzo nieudolnie. Przecież od początku pokazane jest, że Pogromczyni nie ma wpływu na to, kim się staje, że jest to coś narzucone jej z zewnątrz, co rujnuje jej życie, widać to na przykładzie Buffy. W przypadku Pierwszej Pogromczyni przedstawiono to jeszcze bardziej drastycznie, zaaplikowanie jej mocy demona, by mogła zostać pogromczynią, kojarzy się ze sceną gwałtu.
I oto Buffy, która przez lata tak ciężko znosi swój los pogromczyni nagle nie ma żadnych wątpliwości moralnych, by zepchnąć ten ciężar na inne, młode dziewczyny, nie pytając się ich nawet o zdanie. Czy dlatego, że będzie ich dużo więcej, może im być łatwiej? Może trochę, ale wcale nie jest to pewne, relacje Buffy z Faith wcale nie są argumentem wspierającym takie nadzieje.
Wygląda, że 8 sezon bardziej skupia się na skutkach czaru, ale jak dotąd nie widziałem żadnych wątpliwości dotyczących słuszności jego wykonania ze strony Buffy.
Te setki dziewczyn działających w oddziałach podporządkowanych Buffy po całym świecie, skoszarowane m.in. w zamku w Szkocji nie dają mi tu spokoju. Kim one były wcześniej i jakie miały cele życiowe? Wszystkie musiały porzucić swoje rodziny, swoje dotychczasowe życie, musiały przeżyć szok znacznie większy niż Buffy przez 7 pierwszych sezonów, gdyż przecież wciąż mieszkała ona z matką, potem z siostrą i starała się cały czas prowadzić także w miarę "normalne" życie (szkoła, randki, uniwersystet, praca zawodowa).

Tak więc podsumowując, droga życiowa Buffy zmierza z czasów jasnych wyborów moralnych w kierunku niepewności dróg oraz błędnych zachowań. Można próbować przyjąć, że trudność określenia dobrych dróg jest zwiazane ze skomplikowaniem się świata gdy wkracza się w dorosłość. Niemniej jednak Buffy w sezonach 1-5 stawała przed bardzo trudnymi problemami i dawała radę je rozwiązywać bez poważnych wątpliwości dotyczących słuszności jej działań.
Jak pisałem powyżej - ja osobiście nawet w sezonie 7 nie straciłem sympatii dla Buffy. Postrzegam ją jednak jako osobę poranioną i nieszczęśliwą. Uważam, że te wszystkie stresy i cierpienia jakie zniosła przez te 7 lat odbijały się na niej i w pewnym stopniu okaleczały jej charakter. Wiele akcji z sezonu 7 właśnie jest moim zdaniem tego skutkiem. Cóż, mimo wszystko należy pamiętać o jej zasługach, o wszystkim co przecierpiała. Wciąż spoglądam na nią bardzo przychylnym okiem i życzę jej szczęścia oraz odzyskania możliwości podejmowania w pełni słusznych moralnie decyzji gdzieś tam w przyszłych punktach jej drogi życiowej. Zobaczymy, co będzie w dalszych edycjach komiksu... Muszę jednak dodać, że od czasu 6 sezonu oglądam kolejne odcinki, czy też sięgam po kolejne edycje komiksu ze znacznym niepokojem, jaką znowu wątpliwą moralnie akcję wykona Buffy... Podczas sezonów 1-5 byłem wolny od tych stresów Smile

kapitandragan

Dlatego twierdzę, że ta dziewczyna naprawdę ciężko myślała.

Giles

OK, założyciel/założycielka tematu mógł by mniej spoilerować. Ja całe szczęście widziałem już cały serial, ale nie każdy z tutejszych bywalców miał jeszcze pewnie taką sposobność więc warto było by uprzedzić o tym, że będzie się zdradzało treść odcinków. Tak więc ostrzegam, że w dalszej części posta gnieżdżą się SPOILERY! Do rzeczy! Nie wiem czy autor aby na pewno rozumie tu znaczenie słowa moralność. Niemoralnie to postępował np. Ben, który sprzedał Dawn Summers i całą ludzkość, za możliwość normalnego życia. Buffy natomiast owszem popełniała błędy, ale nigdy nie miała złych zamiarów, zawsze opowiadała się po stronie dobra i nie krzywdziła innych dla własnej korzyści. Uważam więc, że jej postępowanie - chodź może czasami dyskusyjne - nie było niemoralne. Postaram się ustosunkować do Twoich zarzutów poniżej:

lady_m4ryjane

MissIndependent

kapitandragan

[quote="MissIndependent"]

lady_m4ryjane

Ostatnio w innym wątku pojawiły się głosy na temat całkowitej prawości Buffy i przy okazji Angela i tak oto robiąc sobie powtórkę całości zaczęłam się zastanawiać nad motywem z Homecoming z 3 sezonu. Buffy przez większość czasu starała się uratować każdego człowieka. Czy to był wilkołak czy coś innego co tylko oprócz potwora miało w sobie cechy ludzkie. Jednak w tym odcinku zupełnie o tym zapomniano. Bez echa rozchodzi się wieść, że chłopak, który pod wpływem jakiejś mikstury zaczął przypominać Jecylla i Hyde'a został w walce zamordowany przez Angela. Przecież to był zwykły człowiek. Przyjaciel Scotta od przedszkola. Buffy nie ma żadnych dylematów z powodu tego człowieka i w żaden nawet najdrobniejszy sposób nie przejęła się tym, że jej ukochany prawy wampir postanowił skręcić mu kark :p Pewnie gdyby parę sezonów później zrobił to Spike byłoby pełno gadania na temat tego jakim jest potworem i jak strasznie się go brzydzi.
Wydaje mi się, że nikt nigdy nie przywołał tej sytuacji, albo przynajmniej nie pamiętam. Czekam na głos obrońców Wink